Γιατί τρέχω και δεν προλαβαίνω να κάνω πι-πι το χειμώνα;

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Όσοι ταξιδεύετε δίτροχοι μέσα στο καταχείμωνο θα έχετε ασφαλώς προσέξει ότι πρέπει να κάνετε συχνότερα στάσεις για πι-πι σε σχέση με το καλοκαίρι. Πέρα από την τραγικότητα του να παλεύεις με αδιάβροχα, δερμάτινα και ισοθερμικά προσπαθώντας να λυτρωθείς, το γεγονός αυτό καθαυτό χρήζει επιστημονικής μελέτης!

Γιατί συμβαίνει το χειμώνα; Από άποψη φυσιολογίας (τι συμβαίνει στον οργανισμό και αντιδρά έτσι) δεν μπορώ να απαντήσω. Κανένας βιολόγος ή γιατρός στην παρέα; Όμως, μπορούμε να δούμε το γιατί συμβαίνει, πώς ωφελείται δηλαδή ο οργανισμός από τη συγκεκριμένη αντίδραση.

Μία από τις φυσικές ιδιότητες κάθε υλικού είναι η θερμοχωρητικότητα. Πρόκειται για το ποσό θερμότητας που πρέπει να δώσουμε στο υλικό ώστε να αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου η θερμοκρασία του. (Μη χασμουριέσαι εσύ εκεί πίσω!)

Ας πούμε, λοιπόν, ότι έχετε μισό κιλό από μια ουσία Α με μικρή θερμοχωρητικότητα και μισό κιλό από μια άλλη ουσία Β με μεγάλη θερμοχωρητικότητα. Οι δύο ουσίες βρίσκονται στην ίδια αρχική θερμοκρασία, έστω 20 βαθμών Κελσίου. Τις τοποθετείτε σε δύο ίδια δοχεία, πάνω σε δύο ίδια μάτια κουζίνας και βάζετε από ένα θερμόμετρο σε κάθε δοχείο. Αυτό που θα δείτε, όπως θα θερμαίνονται, είναι ότι το θερμόμετρο της ουσίας Α θα ανεβαίνει γρηγορότερα από το αντίστοιχο της ουσίας Β. Με άλλα λόγια, το ίδιο ποσό θερμότητας θα ζεστάνει γρηγορότερα την ουσία Α.

Από τις «συνηθισμένες» ουσίες γύρω μας, το νερό έχει ασυνήθιστα υψηλή θερμοχωρητικότητα. Η θάλασσα αργεί να κρυώσει το χειμώνα (αλλά και να ζεσταθεί στις αρχές του καλοκαιριού) ακριβώς για αυτό το λόγο. Για την ίδια αιτία οι περιοχές κοντά σε θάλασσα έχουν ηπιότερο κλίμα.

Ωραία όλα αυτά αλλά τι σχέση έχουν με το θέμα μας; Ο οργανισμός μας κουβαλώντας την εξελικτική σοφία μερικών δεκάδων χιλιάδων ετών, ξεφορτώνεται το νερό που δεν χρειάζεται και εξοικονομεί την πολύτιμη θερμότητα που θα έπρεπε να του δώσει για να το διατηρήσει ζεστό. Εύγε Δαρβίνε!

[Don JohnΑρχαίο μέλος]

Φυσικε εισαι απαιχτος!!!!!

[gasoilΜέλος]

ξεφορτώνεται το νερό που δεν χρειάζεται
και εξοικονομεί την πολύτιμη θερμότητα που θα έπρεπε να του δώσει για να το
διατηρήσει ζεστό.

Σαν λίγο ανάποδα μου φαίνεται αυτό. Παρεμιπτόντως μήπως έχει σχέση με το ότι δεν πίνουμε μπύρες τον χειμώνα?

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Φαντάσου τι θα γινόταν αν πίναμε και μπύρες! Κανένα χειμωνιάτικο ταξίδι δεν θα ήταν εφικτό...
Πάντως δεν είναι ανάποδο. Ας πούμε ότι το περιβάλλον έχει 10 βαθμούς Κελσίου και το ταλαιπωρημένο κορμί μας (το οποίο ευτυχώς δεν το χάσαμε πατριώτη...) προσπαθεί να διατηρήσει την αγαπημένη του θερμοκρασία των 36,6 βαθμών. Δυστυχώς για εμάς η θερμότητα κατευθύνεται από τα ζεστά προς τα κρύα σώματα, άρα χάνουμε ενέργεια προς το περιβάλλον. Τα ρούχα μας παίζουν το ρόλο ενδιάμεσου αναχώματος στη ροή ενέργειας αλλά σε ακραίο κρύο ούτε αυτό αρκεί. Ο οργανισμός μας αυξάνει τις καύσεις (για αυτό και τρώμε περισσότερο το χειμώνα, χρειαζόμαστε επιπλέον ενέργεια για τις καύσεις) ώστε να εξισορροπήσει τη χαμένη ενέργεια (τη χάσαμε την ενέργεια πατριώτη) και να διατηρήσει τη θερμοκρασία στους 36,6. Όμως, όσο περισσότερη μάζα έχει κανείς τόσο περισσότερη ενέργεια χρειάζεται για να τη διατηρήσει ζεστή. Άρα, διώχνοντας μια ποσότητα άχρηστου νερού εξοικονομεί μάζα άρα και ενέργεια.

[KiloMeaterΚολλημένο μέλος]

Ομολογώ ότι δεν το είχα δεί ποτέ από αυτή την οπτική, αν και εμπειρικά συμφωνώ ότι το φαινόμενο ισχύει !
Μπράβο για το θέμα! keep'em coming! Η θερμοδυναμική εξήγηση όμως να σου πώ την αλήθεια κάπου δε μου κολλάει…

Ας πάρουμε 2 περιπτώσεις , μια καλοκαίρι και μια χειμώνα.
Ο αναβάτης σηκώνεται το πρωί, πίνει ένα καφέ,ένα νεράκι, τρώει κανα πρωινό, φοράει τη στολή και την κάνει για ταξίδι. Θεωρώ ότι τη στιγμή που ανεβαίνει στη μηχανή, εχει ήδη ξοδευτεί το αντίστοιχο ποσό ενέργειας ώστε όλα αυτά τα υλικά εσωτερικά να φτάσουνε στην θερμοκρασία 36,6C και ότι υπάρχει μια θερμική ισορροπία. Uα ήταν αλλιώς αν έπινε το νερό στο δρόμο που θα είχε την εξωτερική θερμοκρασία, και γινότανε ούρα κατευθείαν κατά προσέγγιση, τότε θα συμφωνούσα οτι έχουμε διαφορά

Ξεκινάει λοιπον.. η απαγωγή θερμότητας είναι διαφορετική (λιγότερη το καλοκαίρι περισσότερη το χειμώνα) αν και ενας πολύ καλά χειμερινά ντυμένος αναβάτης μικρή διαφορά θα δεί, παρόλο που το φαινόμενο συχνής ούρησης ισχύει πάραυτα.

Η θερμοχωρητικότητα του υγρού στην ουροδόχο κύστη αλλά και η μάζα του σώματος δεν νομίζω ότι θα κάνει και καμια διαφορά στο ποσό της θερμότητας που απάγεται και χρειάζεται να αναπληρωθεί.

Αν υποθέσουμε ότι χάνει ενέργεια το χειμώνα με ρυθμό 2χ σε σχέση με το καλοκαίρι αυτό είναι συνάρηση του συντελεστή/ρουχισμού & της επιφάνειας απαγωγής, της εξωτερικής θερμοκρασίας και της ταχύτητας , ο οργανισμός του πρέπει να αντισταθμίσει με ρυθμό παραγωγής ενέργειας 2χ. Η περιεχώμενη μάζα στο σώμα δεν είναι μέρος της παραπάνω συνάρτησης ως εκ τούτου ένα λίτρο λιγότερο ή περισσότερο εσωτερικά δεν παίζει ρόλο.

Ομολογώ ότι έχω χρόνια να πιάσω τα σχετικά βιβλία και τις μεταβλητές της συνάρτησης τις έβγαλα εμπειρικά, ελπίζω να πέφτω μέσα όμως!

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Πλάκα δεν έχει η φυσική;
Ας κρατήσουμε ταχύτητα και επιφάνεια σταθερές στη σύγκρισή μας, πράγμα λογικό. Το χειμερινό ντύσιμο κάνει διαφορά, αλλά ας θυμόμαστε ότι δεν παράγει ενέργεια, απλά καθυστερεί τη μεταφορά της ενέργειάς μας στο περιβάλλον, άρα λειτουργεί "καθυστερητικά".
Τότε, το μόνο που μένει στους υπολογισμούς μας είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος (και κατ'επέκταση η διαφορά της από τη δική μας θερμοκρασία).

Καταρχάς, η απαγωγή θερμότητας δεν είναι μόνο x2 το χειμώνα. Αν ταξιδεύουμε το καλοκαίρι σε θερμοκρασία 36 βαθμών δεν θα παρατηρούσαμε καμιά απαγωγή θερμότητας (ίσες θερμοκρασίες περιβάλλοντος και αναβάτη), ενώ σε χειμωνιάτικη θερμοκρασία 5 βαθμών ο ρυθμός πέρα από (πολύ) μεγαλύτερος είναι και συνεχής (δηλαδή, για να υπερβάλλω λίγο, αν οδηγούσαμε συνεχόμενα για μέρες, κάποια στιγμή θα πεθαίναμε γιατί το σώμα μας δεν θα μπορούσε πια να αναπληρώσει με καύσεις τη χαμένη ενέργεια). Ο οργανισμός μας κάνει πολλά κόλπα για να αντιμετωπίσει το κρύο (τρέμει αυτόματα για να παραχθεί θερμότητα από το μυϊκό σύστημα, μειώνεται η κυκλοφορία του αίματος στα άκρα για να μην κρυώνει το αίμα, σηκώνονται οι τρίχες για να παγιδεύσουν αέρα κλπ). Ένα από αυτά τα κόλπα είναι να διώξει το επιπλέον νερό. Έτσι δεν χρειάζεται να του αφιερώσει εκείνη την επιπλέον ενέργεια (όσο λίγη και αν μας φαίνεται) που θα χρειαζόταν για να το κρατήσει στους 36,6 βαθμούς.
Η μάζα του σώματος, πράγματι, δεν παίζει ρόλο στο ποσό της θερμότητας που απάγεται. Παίζει, όμως, ρόλο στο ποσό της θερμότητας που πρέπει να βρεθεί για να (ξανα)ζεσταθεί αυτή η μάζα. Ας υποθέσουμε ότι η (μέση) θερμοκρασία του σώματος πέσει μετά από μία ώρα οδήγησης κατά 0,1 βαθμό (το οποίο είναι αρκετό για να βάλει σε συναγερμό το σώμα μας). Γιατί να ξοδέψουμε ενέργεια (και) για το περιττό επιπλέον νερό; Η ανάγκη για πιπί δεν έρχεται αμέσως μόλις οδηγήσουμε, αλλά μετά από αρκετή ώρα, σωστά;

[KiloMeaterΚολλημένο μέλος]

οκ - δεκτό. Όσο λιγότερο μένει πίσω, τόσο πιο εύκολο να κρατήσεις ζεστό.
Αλλά δεν έχει να κάνει με τη θερμοχωρητικότητα των ούρων, όση και να ήταν πάλι το ίδιο θα γινότανε... απλά είναι το disposable κομμάτι της υπόθεσης
Με την ίδια λογική, θα έπρεπε να μας πιάνει και κανα κόψιμο βέβαια.. εκεί να δείς μαζα!!!

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Ή να μας έπεφταν τα μαλλιά! Δεν είναι ενδιαφέρον πάντως ότι...δεν μας πιάνει κόψιμο;

[VikingΜέλος]

Ή να μας έπεφταν τα μαλλιά! Δεν είναι ενδιαφέρον πάντως ότι...δεν μας πιάνει κόψιμο;

Εξαρτάται από τη στροφή...

[ΤαξιδευτήςΔιαχειριστής]

Ή να μας έπεφταν τα μαλλιά! Δεν είναι ενδιαφέρον πάντως ότι...δεν μας πιάνει κόψιμο;

Εξαρτάται από τη στροφή...

Δεν πιστευω τι διαβαζω ρε πστ μου!!!

ΥΓ. Τακη πρεπει να παραδεχτεις οτι ο Βικινγκ φιλος μας εχει ενα δικιο εδω...

Πλάκα δεν έχει η φυσική;

ΟΧΙ!

Στα σοβαρα παντως, ειναι πολυ ενδιαφερουσα η αποψη αυτη Τακη... Πρεπει να ομολογησω οτι ειχα αναρωτηθει πολλες φορες στο παρελθον γιατι το χειμωνα μας πιανει τετοια συχνουρια και ειλικρινα το θεμα με την διατηρηση της ενεργειας δεν το ειχα σκεφτει ποτε μου...
Παντα νομιζα οτι εχει να κανει με τον ρυθμο μεταβολισμου του οργανισμου που το χειμωνα επιταχυνεται για να κρατησει το σωμα ζεστο (αλλα και παλι ερχομαστε στα οσα αναφερεις μαλλον)...

Υπαρχει καποια παραπομπη σε δημοσιευμενες θεωριες για να διαβασουμε περισσοτερα;

[VvagΑρχαίο μέλος]

Εγώ πάλι είχα την εντύπωση (πράγμα που ίσως να ισχύει σε κάποιο βαθμό), ότι το καλοκαίρι ιδρώνεις και ο οργανισμός αποβάλλει το νερό μ' αυτόν τον τρόπο, συνεπώς κατουριέσαι λιγότερο, ενώ το χειμώνα το αντίθετο.

Μ@λ@κί@;;

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Υπαρχει καποια παραπομπη σε δημοσιευμενες θεωριες για να διαβασουμε περισσοτερα;[/quote]

Νίκο το είχα διαβάσει παλιότερα σε ένα βιβλίο φυσικής αλλά δεν θυμάμαι πια το που.
Ωστόσο εδώ http://www.coolantarctica.com/Antarctica%20fact%20file/science/cold_humans.htm δίνουν μια άλλη εξήγηση που έχει να κάνει με την αύξηση της πίεσης του αίματος λόγω συστολής των αγγείων από το κρύο. Προβλέπω διάβασμα...

[Ο φυσικόςΑρχαίο μέλος]

Εγώ πάλι είχα την εντύπωση (πράγμα που ίσως να ισχύει σε κάποιο βαθμό), ότι το καλοκαίρι ιδρώνεις και ο οργανισμός αποβάλλει το νερό μ' αυτόν τον τρόπο, συνεπώς κατουριέσαι λιγότερο, ενώ το χειμώνα το αντίθετο.

Καλό! Όμως ενώ δεν ιδρώνεις για παράδειγμα αυτή τη στιγμή στο σπίτι σου (αν ιδρώνεις, το έχεις παρακάνει στη θέρμανση!) δεν σε έχει πιάσει συχνουρία.