Αρχαία Νεμέα και διάσχιση του ποταμού Λούσιου, 7-8.5.2011

Οι εκδρομές του ορειβατικού είναι υπέροχες.
Οι εκδρομές με μοτοσικλέτα είναι, επίσης, υπέροχες.
Οι εκδρομές με τον αγαπημένο μου φίλο τον Γιάννη είναι ακόμα πιο υπέροχες (μεταξύ των άλλων και γιατί είναι σπάνιες και άρα σημαντικές)
Οι εκδρομές που συνδυάζουν όλα τα παραπάνω είναι αιτία για διαγαλαξιακούς πανηγυρισμούς! 

Έτσι ξεκινήσαμε εκείνο το μοιραίο Σαββατοκύριακο εκείνος με το CB 500 και εγώ με το VFR για μια βόλτα που θα είχε μοτο-ταξίδι το Σάββατο και περπάτημα στο φαράγγι του Λούσιου την Κυριακή.

Η ΠΑΘΕ δεν μας είδε ποτέ. Παλαιά εθνική μέχρι Κόρινθο (το ελληνικό Isle of Mann όπως το είχε πει ένας φίλος κάποτε) και από εκεί διαδρομή μέσα από χωριά μέχρι τη Νεμέα.

Στις Αρχαίες Κλεωνές συνατούμε αυτόν το ναΐσκο καταφανώς κτισμένο πάνω σε κάτι αρχαίο και σε μια πηγή. Αυτό το πέρασμα από τον αρχαίο κόσμο στο σύγχρονο είναι πάντα ενδιαφέρον.



Χωρίς να το καλοκαταλάβουμε φτάνουμε στον αρχαιολογικό χώρο του σταδίου της Νεμέας (υπάρχει και άλλος αρχαιολογικός χώρος, υπομονή).

Τα αρχαία…εεεε….το CBF και το VFR είναι όμορφα.



Ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει το στάδιο στο οποίο γινόντουσαν τα Νέμεα, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AD%CE%BC%CE%B5%CE%B1 ένας από τους σημαντικότερους αθλητικούς αγώνες της Αρχαίας Ελλάδας μαζί με τους Ολυμπιακούς, τα Ίσθμια και τα Πύθια.

Αντιγράφω από http://www.nemea.gr/stadio.php:
«(Το στάδιο) Βρίσκεται περίπου 400 μ. νοτιοανατολικά του ιερού και υπολογίζεται ότι χωρούσε 40.000 θεατές , που συγκεντρώνονταν από όλα σχεδόν τα μέρη της χώρας. Έχει γίνει μερική αναστήλωση - στερέωση της Θόλου της στοάς του Σταδίου.
Το Στάδιο ανεσκάφη κατά τα έτη 1974-81 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας) υπό τη διεύθυνση του καθηγητή St. Miller. Στο πίσω μέρος των αποδυτηρίων , των οποίων σήμερα σώζονται λίγοι κίονες , αρχίζει η λιθόκτιστη στοά - άριστο δείγμα της αρχιτεκτονικής του είδους - που οδηγούσε τους αθλητές στο Στάδιο.
Μένεις και σήμερα άφωνος μπροστά σε αυτό το μεγαλείο που εναρμονίζει την ιδανική επιλογή του χώρου και τη δομική αρτιότητα στις πιο απέριττες μορφές τους. Τα αρχαιότερα Νέμεα ή Νέμεια εντάχθηκαν στον κύκλο των Πανελληνίων Αγώνων το 573 π.Χ.
Είχαν μεγάλο κύρος , διεξάγονταν κάθε δυο χρόνια εκ περιτροπής με τους αγώνες των Δελφών , της Ολυμπίας και της Ισθμίας και υπό την εποπτεία των Αρχαίων Κλεωνών.
Τον 5ο π.Χ. αιώνα οι αγώνες πιθανότατα μεταφέρθηκαν στο Άργος που δυνάμωνε τότε την εξουσία του στην περιοχή.
Με Μακεδονική πρωτοβουλία , το 340 - 330 π.Χ. τα Νέμεα επιστρέφουν στον τόπο τους , οικοδομούνται νέα κτίρια και αναμορφώνονται τα παλαιά αναγεννώντας την περιοχή μέχρι το 270 π.Χ. που οι αγώνες μεταφέρθηκαν και πάλι στο Άργος.
Όπως πολλά αρχαία στάδια έτσι και τούτο εμφανίζει στο κέντρο του στίβου μια μικρή διαπλάτυνση , ανεξήγητη και αυτή για τους ειδικούς ερευνητές.
Ένα στεφάνι από άγριο σέλινο ήταν το έπαθλο της νίκης σε ανάμνηση του λίκνου από αγριοσέλινα όπου ο Οφέλτης βρήκε το θάνατο από δάγκωμα φιδιού.
Όταν θα περνάτε από την στοά , ψηλαφίστε πάνω στις πέτρες τα ονόματα που σκάλισαν οι ρωμαλέοι αθλητές αναμένοντας την έξοδο στον στίβο ... ΑΤΙΣ ΝΙΚΩ , ΤΕΛΕΣΤΑΣ , ΑΚΡΟΤΑΤΟΣ ΚΑΛΟΣ ...»
Χώρος όπου οι αθλητές προετοιμαζόντουσαν για τους αγώνες. Φανταστείτε τον στεγασμένο με κεραμίδια.



Το στάδιο και μοντέρνος αθλητής.



Το στάδιο μόνο του. Αξίζει να περπατήσει κανείς προσεκτικά στις κερκίδες και να δει τα έργα για την απομάκρυνση των όμβριων υδάτων.



Η έξοδος της στοάς από την οποία οι αθλητές έβγαιναν στο στάδιο.





Διακρίνονται οι επιγραφές στον τοίχο της στοάς.



Φεύγουμε από το χώρο του σταδίου και λίγες εκατοντάδες μέτρα παρακάτω παρκάρουμε σε μεγάλο πάρκινγκ έξω από τον κυρίως αρχαιολογικό χώρο με το μουσείο και το ναό του Διός.

Ο χώρος είναι προσεγμένος και με αρκετά σημεία με σκιά. Ανάμεικτα συναισθήματα μας γέννησε αυτός ο τάφος που ανακαλύφθηκε στις ανασκαφές και εκτίθεται μαζί με το σκελετό σε γυάλινη προθήκη. Ενδιαφέρον από γνωστική άποψη αλλά σηκώνει κουβέντα…



Ο χώρος του λουτρών για τους προσκυνητές.



Ο ναός του Δία. Περισσότερα εδώ.













Οι κίονες έχουν αναστηλωθεί πρόσφατα, αλλιώς θα ήταν όλοι ερείπια. Δείτε το πως:



Αρχαίος Κούρος…



Αναμνηστική πλάκα για τις ανασκαφές και τις αναστηλώσεις.



Διάσπαρτα μέλη από τους μη αναστηλωμένους κίονες του ναού.











Στο μουσείο βλέπουμε μια μακέτα του χώρου στην αρχαιότητα.



Μακέτα του ναού μετά από μεγάλο σεισμό που τον κατέστρεψε μερικώς. Προσέξτε το ναό σε ρυθμό βασιλικής που είχε κτιστεί κατά τη βυζαντινή περίοδο κοντά στο ναό.



Φωτογραφία…φωτογραφίας από τις ανασκαφές στη στοά.



Διαβάστε μια ιστορία που σχετίζεται με τη στοά και πιθανώς την κάθοδο των Σλάβων στην Πελοπόννησο.



Μακέτα του σταδίου με τη στοά.



Ευχαριστημένοι με όσα είδαμε συνεχίζουμε τη βόλτα μας. Κατευθυνόμαστε προς το βουνό Ολίγυρτο αλλά αντί να πάρουμε το σύντομο δρόμο ακολουθούμε τη διαδρομή Δάφνη, Καστράκι, Ασπρόκαμπος, Ψάρι (από τη λέξη Υψάριον), Σκοτεινή.

Όμορφες εικόνες και χιόνια στην κορυφή του Ολίγυρτου.



Μιας και λέμε για κορυφές, ιδού η κορυφή των οδηγών!



Το οροπέδιο της Σκοτεινής.



Η Σκοτεινή (αν δείτε πόσο νωρίς κρύβεται ο Ήλιος πίσω από το βουνό θα καταλάβετε την προέλευση του ονόματος) όπως φαίνεται από το δρόμο που ανεβαίνει στον Ολίγυρτο.



Ε, να βάλουμε και μια φωτό της γιαγιάκας.



Κάν’τες δύο…



Μόλις περάσουμε τον αυχένα της διαδρομής βλέπουμε από ψηλά το χωριό Κανδήλα στα πόδια του βουνού.



Μετά την Κανδήλα και σε απόσταση 4-5 χιλιόμετρα υπάρχει πολύ καλό ταβερνάκι όπου και κάναμε ένα προσκύνημα.

Παρκαρισμένο απ’έξω ένα όχημα ακατάλληλο για τσαμπουκάδες.



Ο δρόμος από Κανδήλα για Λεβίδι.



Κάπου εκεί αριστερά συναντούμε το βυζαντινό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, δυστυχώς κλειδωμένο για το φόβο των Ιουδαίων.





Από το Λεβίδι στρίβουμε προς Βυτίνα και Λαγκάδια και δεν σταματάμε παρά μόνο όταν 5 χιλιόμετρα μετά την Καρκαλού και προς Λαγκάδια συναντούμε το ναό της Αγίας Παρασκευής. Είναι κτισμένος πάνω σε πλούσιες πηγές από όπου ουσιαστικά ξεκινά ο ποταμός Λούσιος!

Σε παρακείμενο χωράφι στήνουμε τη σκηνή μας. Είναι πανέμορφο μέρος.











Μόλις τακτοποιηθήκαμε και ξεκουραστήκαμε λίγο φύγαμε για τα Λαγκάδια. Όσοι έχετε πάει ξέρετε ότι το χωριό δεν παίζεται. Παρκάρουμε τις μηχανές και αρχίζουμε να το περπατάμε και μάλιστα προς τα πάνω όσο είμαστε ξεκούραστοι ακόμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι λαγκαδινοί μάστορες ήταν οι καλύτεροι μάστορες της πέτρας στην Πελοπόννησο. Τα τετραώροφα σπίτια του χωριού είναι αδιάψευστοι μάρτυρες.



Δυστυχώς αρκετά σπίτια είναι ερείπια πια.



Με αυτά και με εκείνα έχουμε βγει έξω από το χωριό σε δρόμο που οδηγεί στον πάνω μαχαλά.







Ο δρόμος που ανεβαίνει από τον οικισμό του Άγιου Νικολάου στα Λαγκάδια.



Ιδανικό ντύσιμο για περπάτημα. Ευτυχώς δεν έκανε ζέστη.

Τάκη παλικάρι μου θα στο ξαναπώ κι ας γίνομαι κουραστικός.

Χ Α Ρ Α Μ Ι Ζ Ε Σ Α Ι ! ! !

Φτιάξε ένα ρημαδοπεριοδικό και θα σε βοηθήσω όσο μπορώ με το χαρτί και με το τυπογραφείο.
Να το κάνεις ένθετο σε μια εφημερίδα ή αν δε θέλεις κάτι τέτοιο κάνε ένα ρημαδοsite sto internet , και εκει έχουμε άκρη.

Κι αυτό που λέω δεν ισχύει μόνο για τον Τάκη, είστε και άλλοι σε αυτο το forum που χαριμίζετε κ περιοριζετε το ταλέντο της φωτογραφίας και του ταξιδιωτικού μονο εδω μέσα.

Το ταλέντο που μοιράζεστε με όλους μας είναι ανεκτίμητο και δεν το έχετε πάρει χαμπάρι μου φαίνεται.

Αντε μαζευτείτε και οργανωθήτε και όπως μπορώ θα σας βοηθήσω!

Όταν βλέπω τα αρχαία μνήμεια που χτίσαν κάποτε μένω με το στόμα ανοιχτό πάντα.
Με εντυπωσιάζει το πόσο μπροστά ήταν και τα κατασκευάσαν με τέτοια λεπτομέρεια μόνο με τα χέρια.
Φυσικέ είσαι ωραίος.Δώσε και άλλα ταξιδιωτικά στον λαό.

Κάθε φορά που τελειώνω ένα ταξιδιωτικό σου,λέω " ωραία να πήγαινα κι εγω κάπου μαζί του "

Μετά σκέφτομαι πόσο κουράστηκες να το γράψεις,πόσο χρόνο σου πήρε....

Και καταλαβαίνω πόσο κουραστικά θα ήταν όοολο αυτό το περπάτημα για μένα,οπότε.....

...είμαι κοπρόσκυλο γιατρέ μου????


Πολύ ωραία ρε φίλε,μπράβο!!!!

Το επόμενο πρωί ξυπνήσαμε ξεκούραστοι, μαζέψαμε τα πράγματά μας και σε ελάχιστη ώρα βρεθήκαμε στη Δημητσάνα όπου και θα συναντούσαμε το πούλμαν του ορειβατικού.

Η Δημητσάνα όπως την βλέπουμε ερχόμενοι από Καρκαλού.



Παλιό γεφύρι στην είσοδο της Δημητσάνας. Στην περιοχή υπάρχουν πολλά γεφύρια, τα Λαγκάδια με τους γνωστούς μαστόρους τους είναι δίπλα.











Μπαίνουμε στο πούλμαν και κατευθυνόμαστε προς το Παλιοχώρι, μικρό οικισμό χωμένο στο φαράγγι του Λούσιου και από εκεί ακολουθούμε το μονοπάτι. Η βλάστηση είναι οργιώδης, νερά παντού, σκέτη ασχήμια.









Το μικρό μονότοξο γεφύρι του Τζαννή πάνω από το οποίο περνάει το μονοπάτι.





Λίγο πιο κάτω ο Λούσιος γεφυρώνεται από ακόμα ένα πέτρινο γεφύρι πάνω από το οποίο διέρχεται ο δρόμος που ενώνει το Παλιοχώρι με τη μονή Φιλοσόφου. Είναι μονότοξο με άνοιγμα 12 μέτρα.

Η περιοχή είναι γεμάτη με ληνούς, μικρά μονώροφα ή διώροφα κτήρια στα οποία οι αγρότες είχαν τα εργαλεία τους αλλά και διανυκτέρευαν σε μέρες έντονης εργασίας. Ο πιο γνωστός ληνός είναι ο ληνός των Κολοκοτρωναίων όπου βρήκε το θάνατο το 1806 ο αδελφός του Κολοκοτρώνη Γιάννος.

Ένας όμορφα ανακαινισμένος ληνός δίπλα στο μονοπάτι.



Η νέα μονή Φιλοσόφου στο βάθος.





Μάιος, και η χλωρίδα είναι στα καλύτερά της. Φτέρη.

Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει μια αναφορά στον Λούσιο. Πρόκειται για παραπόταμο του Αλφειού, μήκους 23 χιλιομέτρων ο οποίος πηγάζει από το εκκλησάκι στο οποίο διανυκτερεύσαμε το προηγούμενο βράδυ. Οφείλει το όνομά του στο ότι εδώ λούσανε μόλις γεννήθηκε τον Δία οι νύμφες Αγνώ, Θεισόα και Νέδα. Ναι, η γνωστή Νέδα, το ποτάμι της Ηλείας και η λιγότερο γνωστή Θεισόα, χωριό κοντά στο Λούσιο.

Ο Λούσιος δημιουργεί ένα εντυπωσιακό φαράγγι κάτω από τη Δημητσάνα και φιλοξενεί δύο πολύ γνωστά μοναστήρια στις απέναντι πλευρές του φαραγγιού, τη μονή Φιλοσόφου και τη μονή Προδρόμου. Διασχίζεται από όμορφο μονοπάτι το οποίο καταλήγει στην αρχαία πόλη της Γόρτυνας και συνεχίζει μέχρι το Γεφύρι του Ατσίχολου και αργότερα φτάνει στο σημείο ένωσης με τον Αλφειό. Λίγο μετά τη Γόρτυνα υπάρχει η μονή Καλαμίου.

Αξίζει να αναφερθεί, επίσης, ότι στη Δημητσάνα πάμπολλοι νερόμυλοι έπαιρναν κίνηση από τα νερά που πηγάζουν στο κεφαλάρι του Αγίου Ιωάννη, τα οποία καταλήγουν στον Λούσιο. Οι μπαρουτόμυλοι της Δημητσάνας στήριξαν την επανάσταση του 1821 και μπορείτε να δείτε πως λειτουργούσαν στο υπαίθριο μουσείο υδροκίνησης στη Δημητσάνα.

Εμείς ακολουθήσαμε το μονοπάτι από Παλιοχώρι μέχρι και Γόρτυνα. Περίπου μια ώρα μετά το γεφύρι φτάσαμε στη νέα μονή Φιλοσόφου. Η νέα μονή (17ος αιώνας) λέγεται έτσι σε αντιπαραβολή με την παλιά (10ος αιώνας) και όχι επειδή είναι πράγματι νέα! Βρίσκεται σε τοποθεσία με ωραία θέα στο φαράγγι και τόσο ο ναός (σταυρική βασιλική) όσο και τα κελιά βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. Αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχουν μόνιμα μοναχοί.





Αντιγράφω από Wikipedia:

«Η νέα Μονή Φιλοσόφου ιδρύθηκε μετά τα μέσα του 17ου αιώνα (λειτουργούσε ήδη το 1691). Βρίσκεται σε απόσταση τετρακοσίων περίπου μέτρων από την παλαιά Μονή, σε ομαλότερη θέση. Το καθολικό της κτίστηκε το 1661, και κατόπιν κτίσθηκαν και αρκετά κελιά, χωρίς όμως να εγκαταλειφθεί η παλαιά μονή. Το τέμπλο του καθολικού είναι ξυλόγλυπτο με εξαιρετική διακόσμηση και φέρει εικόνες κρητικής τεχνοτροπίας που αποδίδονται στο ζωγράφο Βίκτωρα (1663).Μεταξύ των ετών 1834-1836 η Μονή διαλύθηκε με απόφαση της Βαυαρικής Αντιβασιλείας, με τη δικαιολογία ότι είχε κάτω από έξι μοναχούς. Η περιουσία της δημεύθηκε και πωλήθηκε σε ιδιώτες. Μετά τη διάλυση, η Μονή ερήμωσε και σταδιακά κατέρρευσε. Σήμερα λειτουργεί ως ανδρική Μονή, μετόχι (με βασιλικό διάταγμα, από τις 14 Απριλίου 1922) της γειτονικής Μονής Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας. Το 1955 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο και από το 1992 άρχισε να ανακαινίζεται ριζικά με την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού.»

Η παλαιά μονή Φιλοσόφου απέχει λιγότερο από 500 μέτρα αλλά τα τελευταία μέτρα είναι έντονα ανηφορικά. Πρόκειται για εγκαταλειμμένη μονή αλλά τόσο σπάνιας ομορφιάς που πρέπει οπωσδήποτε να πάτε. Ιδρύθηκε το 963 από τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο από τη Δημητσάνα, τον επονομαζόμενο «φιλόσοφο», γραμματέα («Πρωτοκρίτης») του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Εύλογο το όνομά της.

Είναι κτισμένη στα ριζά ενός εντυπωσιακού βράχου και είναι μακρόστενη με συνολικό μήκος 130 μέτρα και μέγιστο πλάτος τα 8 μέτρα! Ουσιαστικά σε ένα μπαλκόνι του βράχου έχει κτιστεί προστατευτικό τείχος και εσωτερικά ανάμεσα στο βράχο και το τείχος υπάρχει διάδρομος και πολλά στριμωγμένα κελιά και αποθήκες, ερειπωμένα πλέον. Το μόνο κτίσμα που σώζεται σε μια σχετικά καλή κατάσταση είναι το καθολικό της μονής.

Η μονή Προδρόμου όπως φαίνεται από τη παλιά μονή Φιλοσόφου.



Τα καθολικό της παλιάς μονής Φιλοσόφου ένας από τους πρώτους ναούς σταυροειδούς τύπου.









Σπάραγμα αγιογραφίας στα ερείπια.



Ένα από τα πλατύτερα σημεία της μονής.







Πέρα από το εξαιρετικό σημείο στο οποίο βρίσκεται η μονή με εντυπωσίασαν δύο ακόμα στοιχεία.
Το πρώτο είναι πως πίσω από το ναό υπάρχει μια μικρή πετρόκτιστη θήκη στην οποία είναι αφημένα ουσιαστικά στην τύχη τους πολλά οστά από μοναχούς της μονής. Το θέαμα μου δημιούργησε αντικρουόμενες σκέψεις. Από τη μια βρίσκω πολύ «φυσικό» το να είναι εκεί από την άλλη ανησυχώ για τον πολιτισμό των επισκεπτών…



Το δεύτερο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ένας αγωγός, φτιαγμένος από πήλινα κομμάτια –ουσιαστικά κεραμίδια- ο οποίος διατρέχει τη μονή σε μεγάλο μήκος και έφερνε νερό από ψηλότερο σημείο. Αν τον ακολουθήσει κανείς προσεκτικά θα δει ότι κατέληγε σε σειρά από μικρές στέρνες και εξασφάλιζε στη μονή το απαραίτητο νερό. Κάπου είχα διαβάσει ότι από τον αγωγό αυτόν κατέβαζαν και γάλα από τα κοπάδια της μονής. Δεν θυμάμαι που το έχω δει και το μεταφέρω με επιφύλαξη.
Εδώ μαζί με πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία αναφέρει ότι από τον αγωγό μεταφερόταν και μούστος.

Τμήματα του αγωγού











Το σημείο από το οποίο ο αγωγός έρχεται στη μονή από ψηλά.





Μικρές στέρνες







Ακόμα και μέσα στα ερείπια είναι εμφανής η σοφή χωροταξία



Κλείνοντας, να πούμε ότι στη παλιά μονή Φιλοσόφου λειτουργούσε σπουδαία σχολή μέχρι το 1691, η οποία μεταφέρθηκε τότε στη νέα μονή και το 1764 στη Δημητσάνα. Από τη σχολή αυτή αποφοίτησαν, μεταξύ άλλων, 7 μετέπειτα πατριάρχες.

Το σηματοδοτημένο μονοπάτι κατεβαίνει από τη παλιά Μονή Φιλοσόφου προς τον Λούσιο. Η βλάστηση είναι ξανά οργιώδης, ουσιαστικά την περισσότερη ώρα δεν βλέπουμε Ήλιο.



Με αυτό το γεφυράκι περνούμε πάνω από τον αφρισμένο Λούσιο και αρχίζει μια επίπονη ανάβαση μέχρι το τελευταίο μοναστήρι της διαδρομής, τη Μονή Προδρόμου.



Η θέα της Μονής κόβει την ανάσα. Όπως και πολλά άλλα ορεινά μοναστήρια είναι κτισμένη στα ριζά ενός γκρεμού και έχει φρουριακή αρχιτεκτονική, μόνο που το συγκεκριμένο είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό. Επίσης, έχει πολύ προσεγμένο κήπο, δείγμα ότι κατοικείται.

Εντός της Μονής υπάρχει ένα μικρό καθολικό με ελάχιστο φως ίσα-ίσα να μπορείς να δεις, πολλά κελιά, αρχοντικό που οι μοναχοί προσφέρουν καφέ και λουκούμια και μπαλκόνι με εξαιρετική θέα.












Μετά βίας διακρίνεται ένα κιρκινέζι (είδος γερακιού) πάνω στο κλαδί. Φωλιάζει στο γκρεμό.



Αντιγράφω από http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/monchu/montimpro.htm

"Πάνω από την αριστερή όχθη του ποταμού Λούσιου, στη βάση ενός ψηλού και άγριου βράχου και σχεδόν απέναντι από τη Μονή Φιλοσόφου, δεσπόζει το ιστορικό μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου. Χτίστηκε το 16ο αιώνα και είναι σήμερα από τις μεγαλύτερες και ιστορικότερες μονές της Πελοποννήσου. Είναι ανδρική μονή και έχει τους περισσότερους μοναχούς σε σχέση με τις άλλες μονές της Αρκαδίας. Κατά την παράδοση, η ιδρυσή της ανάγεται στα μέσα του 12ου αιώνα (1167).

Το Καθολικό της είναι κτισμένο στην κοιλότητα του βράχου, έχει σχήμα θολωτής Βασιλικής και εξωτερικά φέρει αγιογραφίες. Παλαιότερα πρέπει στο σημείο αυτό να υπήρχε ασκητήριο. Οι τοιχογραφίες του, παρά τις φθορές, είναι αξιόλογες και σύμφωνα με τον Φώτη Κόντογλου ανάγονται στον 16ο αιώνα και ανήκουν στην κρητική σχολή. Μάλιστα θεωρούνται ότι ανήκουν στο Θεοφάνη τον Κρητικό και το Μόσχο. Η Μονή διαθέτει αξιόλογη βιβλιοθήκη με σημαντικά θεολογικά και φιλοσοφικά βιβλία. Στο Ηγουμενείο και στο Αρχονταρίκι υπάρχουν παλιές φωτογραφίες, εκκλησιαστικά πρόσωπα και γράμματα του Κολοκοτρώνη.

Λίγο πιο έξω από την Μονή σε ένα μικρό ύψωμα είναι κτισμένος το εκκλησάκι του θαυματουργού Αγίου Αθανασίου του νέου, Επισκόπου Χριστιανουπόλεως, προστάτη της μονής, με μέρος των λειψάνων του. Πρόκειται για το πνευματικό καύχημα της Γορτυνίας. Η θέση του προσφέρει πανοραμική θέα στο φαράγγι και την Αρχαία Γόρτυνα. Επίσης στην περιοχή του μοναστηριού υπάρχει η μονόκλιτη βασιλική του Αγίου Ανδρέου και τα ασκηταριά του Ταξίαρχου Μιχαήλ, του Αγίου Γεωργίου, της Μεταμορφώσεως και του Αγίου Ελευθερίου.

Από την ίδρυσή της σχεδόν η Μονή υπαγόταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας γνώρισε μεγάλη ακμή και συνέβαλε σημαντικά στον αγώνα του 1821. Με βάση την οικονομική ευρωστία που απέκτησε λόγω των πολλών αφιερώσεων και δωρεών που δέχθηκε κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, κατόρθωσε να επιτελέσει αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο. Συγχρόνως ήταν ασφαλές καταφύγιο για τους κυνηγημένους Έλληνες μετά τις επιδρομές των Τούρκων. Σε αυτό μάλιστα κατέφυγαν το 1779 οι Στεμνιτσιώτες για να σωθούν έπειτα από επιδρομή των Τούρκων. Η διάτρητη από τα βόλια πόρτα στην πύλη της μονής αποτελεί μαρτυρία από την πολιορκία της κατά το επεισόδια αυτό. Τελικά οι πολιορκημένοι διασώθηκαν και οι Τούρκοι αποχώρησαν.

Η συμμετοχή του μοναστηριού στην επανάσταση του 1821 ήταν πολυδιάστατη. Χρησίμευσε σαν καταφύγιο και ορμητήριο του Θ. Κολοκοτρώνη, του Πλαπούτα και άλλων οπλαρχηγών και σαν νοσοκομείο για τους τραυματίες. Για τις ανάγκες του Αγώνα επίσης προσέφερε πολύτιμα ιερά σκεύη. Συγχρόνως ήταν κέντρο ανεφοδιασμού των πολιορκητών της Τριπολιτσάς. Τέλος πολλοί μοναχοί της συμμετείχαν ενεργά στις μάχες. Παρ' όλη την μεγάλη του προσφορά, το μοναστήρι διαλύθηκε το 1834, με διάταγμα του Όθωνα. Τέσσερα χρόνια όμως αργότερα και μετά από ενέργειες των μοναχών και των κατοίκων της περιοχής τέθηκε πάλι σε λειτουργία (7.12.1838) με διάταγμα πάλι του Όθωνα."

Να προσθέσω πως στη Μονή μπορείτε να πάτε πολύ πιο εύκολα μέσω Δημητσάνας αν ακολουθήσετε τις πινακίδες και βγείτε κάποια στιγμή σε ένα πλάτωμα όπου παρκάρετε και μετά 10 λεπτάκια με τα πόδια είστε εκεί.

Φεύγουμε από τη Μονή και ακολουθούμε ξανά το μονοπάτι που πάει πάλι προς τον Λούσιο αλλά προς άλλη κατεύθυνση. Νέο γεφυράκι και περνάμε στην απέναντι πλευρά. Εκεί υπάρχουν τα ερείπια του μύλου της Μονής Προδρόμου και είναι ένα ωραίο σημείο για στάση αφού υπάρχει πόσιμο νερό.









Απέναντι βλέπουμε παμπάλαια ασκηταριά στα βράχια.



Το "πράσινο τούνελ" συνεχίζει να μας συνοδεύει.



Περίπου 30 λεπτά αργότερα βγαίνουμε σε από το φαράγγι και βρισκόμαστε στην περιοχή της αρχαίας Γόρτυνας. Χώρος με πλούσια ιστορία και ανεπανάληπτη ομορφιά. Αξίζει να έρθετε εδώ από το χωριό Ελληνικό (πολύ καλό στενό στροφιλίκι και κατάληξη εδώ, τι άλλο να ζητήσει κανείς;)

Ο μικρός βυζαντινός ναός του Αγίου Ανδρέα, μετόχι της Μονής Προδρόμου.





Για την αρχαία Γόρτυνα αντιγράφω πάλι από http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/archsites/xwroi/gortis.htm

"Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Γόρτυνος βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού Λούσιου, σε μαγευτική τοποθεσία, στην έξοδο του φαραγγιού του. Είναι οδικά προσιτός από τα χωριά Ελληνικό (6 χιλ.) και Ατσίχoλος (4 χιλ.), όπως και από τη Μονή Προδρόμου.

Η Αρχαία Γόρτυς υπήρξε μια σημαντική αρκαδική πόλη κατά την αρχαιότητα. Ακόμα και σήμερα τα ερείπιά της συνεχίζουν να έλκoυν τo ενδιαφέρoν και τo θαυμασμό του επισκέπτη, σε συνδυασμό με τη φυσική ομορφιά και γαλήνη του τοπίου. Σύμφωνα με τη μυθολογία την έκτισε ο Γόρτυς, γιος τoυ Στυμφήλoυ και δισέγγονος του βασιλιά Αρκάδα. Από τον ιδρυτή της πήραν τo όνoμά τoυς η πόλη και o Λoύσιoς πoταμός, ο οποίος από την αρχαία Γόρτυνα μέχρι τη συμβολή του στoν Αλφειό oνoμάζεται Γoρτύνιoς πoταμός. Η πόλη είχε ιερό του Ασκληπιείο, μεγάλα ιαματικά λουτρά - και τα δύο φημισμένα σε όλη τη Πελοπόννησο - δύο ισχυρές οχυρωματικές περιβόλους (ακροπόλεις), άλλα ιερά και δημόσια κτίρια. Η λουτροθεραπεία ήταν και εδώ άμεσα συνδεδεμένη με την λατρεία του Ασκληπιού.

Σημαντική πηγή πληροφοριών για την αρχαία πόλη, αποτελεί η περιγραφή του περιηγητή Παυσανία πoυ την επισκέφτηκε περίπoυ τo 174 μ.Χ., την oπoία και κατέγραψε στα «Αρκαδικά». Ο Παυσανίας βρήκε τότε την πόλη ως κώμη. Από την πόλη περνούσε ο αρχαίος δρόμος Ολυμπίας - Μεγαλoπόλεως - Μυκηνών - Iσθμoύ - Αθηνών που οδηγούσε στην αρχαία Ολυμπία. Από εδώ περνούσαν και οι Σπαρτιάτες αθλητές που κατευθύνοντο στην Ολυμπία για τους Ολυμπιακούς αγώνες.

Η αρχαία Γόρτυς ανεσκάφη από τη Γαλλική Αρχαιoλoγική Σχoλή τα έτη 1940-1943, 1947-1948, και 1951-1956. Οι ανασκαφές απεκάλυψαν δύo αμυντικές οχυρωματικές περιβόλους,, δύo σημαντικά Ασκληπεία, δύo περίπτερoυς ναoύς, και εξελιγμένες για την εποχή λoυτρικές και ιαματικές εγκαταστάσεις του 4ου-3ου αι. π.Χ. Η αρχαία πόλη ήταν χτισμένη ακριβώς δίπλα από το Λούσιο, σε υψόμετρo πoυ ξεκινάει από 340 μ., και στο χώρο της περιελάμβανε τo ναό τoυ Ασκληπιoύ και τα ιαματικά λoυτρά (4 χλμ. βορειοανατολικά του Ατσιχώλου). Οι ακρoπόλεις της (του 4ου π.Χ. αι.) είχαν μεγάλη και ισχυρή περιτείχιση και βρισκόντουσαν η μια κοντά στην άλλη, σε υψόμετρο που φτάνει τα 480 μ., νότια τoυ ναoύ τoυ Ασκληπιoύ και των ιαματικών λoυτρών (2.5 χλμ. βορειοανατολικά του Ατσιχόλου). Η κυριότερη είχε μήκoς 425 μ. περίπoυ και πλάτoς 100-160 μ., και τρεις πύλες.

Σώζονται ερείπια του ναού του Ασκληπιού, των εγκαταστάσεων των λουτρών και στοάς και από τη μια ακρόπολη 4-6 σειρές λίθων και τμήματα πύργων. Στον ανασκαμμένο χώρο των λουτρών διακρίνονται καθαρά, η κεντρική αίθουσα των λουτρών με τις τρεις αψίδες και δυτικά και νότια οι βοηθητικοί χώροι. Επίσης μέσα και έξω από τους οχυρωματκούς περιβάλους υπάρχουν λείψανα δημόσιων οικοδομημάτων, ιερών και κατοικιών. Εύκολη είναι η πρόσβαση μόνο για το Ασκληπιείο.

Τα αρχαιoλoγικά ευρήματα από την περιοχή χρoνoλoγούνται από τα Γεωμετρικά χρόνια μέχρι και τη Βυζαντινή περίοδο και καταδεικνύουν μια σημαντική πoλιτιστική δραστηριότητα σε μια μεγάλη χρoνική περίοδο, κύρια όμως στην Κλασική και στην Ελληνιστική εποχή. Η σημαντικότερη περίοδος της ακμής της αρχαίας πόλης εντοπίζεται στον 4ο π.Χ. αιώνα. Επίσης οι ανασκαφές έδειξαν ότι η πόλη καταστράφηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα.

Δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο περνά ο δρόμος Ελληνικού-Ατσιχόλου. Στη θέση του ποταμού υπάρχει το παλιό μονότοξο πέτρινο γεφύρι του Πολυγένη και πολύ κοντά η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ανδρέα Γόρτυνος και ο παλιός νερόμυλος του Κόκορη. Σε μικρή απόσταση στο δρόμο για τον Ατσίχoλο, αρχίζουν τα αναπλασμένα μονοπάτια του φαραγγιού του Λούσιου, που αποτελούν ιδεώδεις πεζοπορικές διαδρομές. Στο σημείο αυτό υπάρχει σχετική σήμανση με πινακίδες. Η Αρχαία Γόρτυνα αποτελεί την πλέον συνήθη κατάληξη ή αφετηρία των περισσότερων πεζοπορικών διαδρομών στον Λούσιο.


Ιστορικά Στοιχεία

Μέχρι σήμερα, δεν έχει καταστεί δυνατό να πρoσδιoριστoύν οι χρoνoλoγίες ίδρυσης, ακμής και παρακμής της Γόρτυνος. Αυτό οφείλεται αφ' ενός στις ελάχιστες γραπτές μαρτυρίες και αναφoρές της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, αλλά και στα λιγoστά αρχαιoλoγικά ευρήματα των ανασκαφών. Ως εκ τούτου oι απόψεις των ερευνητών πάνω στο θέμα αυτό διίστανται. Πάντως τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για αρχαιότατη πόλη με μακραίωνη και σημαντική πoρεία στην αρχαιότητα. Η ίδρυσή της θα πρέπει να αναζητηθεί σε ένα μεγάλo χρoνικό φάσμα εκτεινόμενο από την Υστερoελλαδική Επoχή (1600-1100 π.Χ.), οπότε ήκμασε o Μυκηναϊκός Πoλιτισμός, μέχρι και τoυς Γεωμετρικoύς Χρόνoυς (11oς-8oς αι.π.Χ.). Η ακμή της, τοποθετείται στην Αρχαϊκή Περίoδo (8oς-αρχές 5oυ αι. π.Χ.), στην Κλασική Επoχή (478-323 π.Χ.), μέχρι και στην Ελληνιστική Επoχή (323 π.Χ.- 30 μ.Χ.).

Η ιστορική εξέλιξη της πόλης, είναι συνυφασμένη με την ιστoρία της ευρύτερης περιoχής της η οποία περιλαμβάνει κρίσιμες φάσεις και ανακατατάξεις όπως η συμμετoχή των αρχαίων Αρκαδικών πόλεων της περιoχής της σημερινής Γoρτυνίας στoν Τρωικό πόλεμo (με αρχηγό τον βασιλέα Όρτυνo ή Τεύθι), η εξάπλωση των Δωριαίων στην Πελoπόννησo (11oς-10oς αι.π.Χ.), ο πρώτος και δεύτερος απoικισμός (11oς-8oς & 8ος-6ος αι. π.Χ.) πoυ υπoχρέωσε τoυς Αρκάδες να μεταναστεύσουν σε μακρινές περιοχές, η ίδρυση της Μεγαλόπoλης (368 π.Χ.), η Ρωμαϊκή κατάκτηση, και τέλoς τα γεγονότα της βυζαντινής περιόδου.

Σύμφωνα με αρκετούς ερευνητές πάντως, η Γόρτυς ιδρύθηκε στo δεύτερo ήμισυ της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. Αυτό μάλιστα προκύπτει από το συσχετισμό της με την αρχαία Γόρτυνα της Κρήτης (νοτιοδυτικά της πόλης του Ηρακλείου, στην πεδιάδα της Μεσαράς). Η πόλη αυτή φέρεται ότι ιδρύθηκε από κατοίκους της πρώτης σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες. Ο Όμηρoς (8oς αι. π.Χ.) αναφέρει ότι η Γόρτυνα της Κρήτης ήταν μια περιτειχισμένη πόλη, («...Γόρτυνά τε τειχιόεσσαν...», Iλιάδα Β 646), ενώ αργότερα o Πλάτων (428/7-347 π.Χ.) αναφέρει ότι η Γόρτυνα της Κρήτης είναι απoικία της Πελoπoννησιακής («...εκ Γόρτυνος γάρ τυγχάνει απωκηκός ταύτης της Πελοποννησιακής...», Νόμoι 708α). Στο γεγονός αυτό συναινούν και τα σημαντικά αρχαιoλoγικά ευρήματα της Γόρτυνoς Κρήτης, ειδικότερα λείψανα αρχαίων τειχών, τα oπoία χρoνoλoγήθηκαν στις αρχές της πρώτης χιλιετίας.

Μεγάλη ακμή θα πρέπει να γνώρισε η πόλη στην Κλασική και στην Ελληνιστική περίοδο. Ο ναός τoυ Ασκληπιoύ ήταν περίλαμπρoς και φημισμένoς, όπως και τα ιαματικά λουτρά. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην πόλη υπήρχε ναός τoυ Ασκληπιoύ που τον στόλιζαν λατρευτικά αγάλματα τoυ Ασκληπιoύ και της Υγείας, κατασκευασμένα από πεντελικό μάρμαρo, έργα τoυ Παριανoύ γλύπτη Σκόπα. Αναφέρει επίσης ότι όταν κατέβηκε ο Μ. Αλέξανδρος (356-323 π.Χ.) στην Πελοπόννησο, πέρασε από την Γόρτυνα για να προσκυνήσει, αφιερώνοντας την πανοπλία και το δόρυ του στο ναό. Μάλιστα επί των ημερών τoυ σωζόταν o θώρακας και η αιχμή τoυ δόρατoς. Γενικά, οι μαρτυρίες και η αρχαιολογική έρευνα συναινούν ότι στα χρόνια της ακμής της, η αρχαία Γόρτυς θα πρέπει να ήταν μια ιδιαίτερα σημαντική και ζωντανή πόλη, με έντονη συμμετοχή στα αρκαδικά πράγματα.

Το 368 π.Χ., έτος ίδρυσης της Μεγάλης Πόλεως, αποτέλεσε κρίσιμη καμπή για την ιστορική πορεία της Γόρτυνος, αφού όπως και οι γειτoνικές πόλεις, αναγκάστηκε και αυτή να συνoικιστεί μαζί της, χάνοντας την αυτοτέλειά της και ένα σημαντικό μέρoς τoυ πληθυσμού της. Έτσι, όταν την επισκέφθηκε o Παυσανίας, ήταν πλέον παρηκμασμένη κώμη και ανήκε στη Μεγαλόπoλη. Πάντως έστω και σε παρακμή, η πόλη εξακολουθούσε να ζει όλο αυτό το διάστημα, δηλαδή επί 540 έτη (368 π.Χ. - 176 μ.Χ.). Στηριζόμενοι στo διαπίστωση αυτή πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι η πόλη θα πρέπει τελικά να εγκαταλείφθηκε και να ερήμωσε μέσα στα πρώτα Βυζαντινά χρόνια, αφού κρίνεται απίθανο να εγκαταλείφθηκε αμέσως μετά τoν Παυσανία.

Αλλά η πληρέστερη γνώση της ιστoρίας και τoυ πoλιτισμoύ πoυ ανέπτυξε η αρχαία πόλη εναπόκειται στις ανασκαφές και στην επιστημoνική έρευνα του μέλλοντος..."

Τμήματα του ιερού του Ασκληπιού.





Αξίζει να συνεχίσει κανείς το μονοπάτι και να θαυμάσει τα υπολείμματα των τειχών της πόλης αλλά μας περιμένει το πούλμαν απέναντι από το θαυμάσιο πέτρινο γεφύρι του Κοκορή, από την εποχή της ενετοκρατίας. Είναι άξιο αναφοράς ότι από αυτό το γεφύρι περνούν και αμάξια. Ελπίζω χωρίς ζημιά...







Η αναγκαία στάση για φαγητό γίνεται στο χωριό Ελληνικό, ανάμεσα σε Στεμνίτσα και Καρίταινα. Το χωριό είναι γνωστό για τη σχολή της ΔΕΗ. Διαθέτει ένα υπέροχο πέτρινο σχολείο.



Μια στάση στην Ανδρίτσαινα για να πάρουμε τις μηχανές μας και επιστροφή στην Αθήνα από την τυπική διαδρομή.





Ο τόπος μας είναι υπέροχος.

Stunning!

Μπράβο Τάκη.




























Τέλειωσε? Ή του χρόνου θα γράψεις και το τρίτο μέρος?

Περίμενα να διαβάσεις το πρώτο μέρος...

Πέρα της πλάκας η όλη εκδρομή ήταν πολύ καλή.

Τα μέρη εκεί κάτω είναι από τα αγαπημένα μου, πραγματικά πολύ όμορφα.

Ξανά μπράβο