οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων

Η επέλευση ενός τροχαίου ατυχήματος αποτελεί κατά κανόνα τη δυσάρεστη συνέπεια της παράβασης κάποιας από τις κρίσιμες διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), που έχουν τεθεί για το σκοπό της συμμόρφωσης των οδηγών στους κανόνες της ασφαλούς οδήγησης και την προστασία του ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος. Αυτό δε που προκαλεί αναπόφευκτα το κοινό αίσθημα είναι ότι στα πλείστα των τροχαίων ατυχημάτων η πλημμελής οδηγική συμπεριφορά, που αποτέλεσε την αιτία τους, εντοπίζεται σε έναν μόνο υπαίτιο, οι συνέπειές της όμως αποβαίνουν ακόμα και μοιραίες για τα έννομα αγαθά άλλων οδηγών, ή και πεζών, παρότι οι τελευταίοι τήρησαν με επιμέλεια τους κανόνες του Κ.Ο.Κ.

Μια αρκετά συνήθης περίπτωση τέτοιας υπαίτιας παράβασης των κανόνων που διέπουν την ασφαλή οδήγηση αποτελεί αυτή του άρθρου 42 παρ. 1 του Κ.Ο.Κ., όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 2963/2001, που απαγορεύει την οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα του οδηγού. Ο ελεγχόμενος οδηγός θεωρείται ότι βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος, όταν το ποσοστό αυτού στον οργανισμό του είναι 0,50 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος και άνω, μετρούμενο με τη μέθοδο της αιμοληψίας, ή από 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα και άνω, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.


Ο νομοθέτης δηλαδή επέλεξε την υιοθέτηση απόλυτων και αντικειμενικών κριτήριων για τη διαπίστωση της επίδρασης οινοπνεύματος και κατά συνέπεια της ανικανότητας του ελεγχόμενου οδηγού προς ασφαλή οδήγηση.

Ο έλεγχος αυτός ασκείται από τα αρμόδια αστυνομικά και λιμενικά όργανα και οι οδηγοί υποχρεούνται να υπόκεινται σε αυτόν, χωρίς να προβάλλουν αντιρρήσεις. Στα πλαίσια αυτά, σε περίπτωση που κάποιος αρνηθεί να υποβληθεί σε έλεγχο για τη διαπίστωση ύπαρξης οινοπνεύματος στον οργανισμό του, είτε δια αιμοληψίας είτε με τη χρήση συσκευής αλκοολομέτρου, τεκμαίρεται εκ του νόμου ότι η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 1,10 γραμμαρίου ανά λίτρο, σύμφωνα με τη μέθοδο της αιμοληψίας. Αντιστοίχως, όταν η άρνηση υποβολής σε έλεγχο αφορά τη διαπίστωση ύπαρξης τοξικών ουσιών ή φαρμάκων στον οργανισμό του οδηγού τεκμαίρεται πάλι εκ του νόμου ότι αυτός βρίσκεται υπό την επίδραση τοξικών ουσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα του προς οδήγηση.

Σε περίπτωση που το τροχαίο ατύχημα επέφερε αιτιωδώς θανατηφόρα αποτελέσματα, ο έλεγχος για τη διαπίστωση της επίδρασης οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων στον οργανισμό των εμπλεκομένων οδηγών, γίνεται υποχρεωτικά με αιμοληψία τόσο από τα θανόντα πρόσωπα όσο και από τους ζώντες. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση κατά την οποίαν οι τελευταίοι δεν μπορούν να υποβληθούν στον προκείμενο έλεγχο για ειδικούς παθολογικούς λόγους, οπότε η μέτρηση γίνεται, για μεν το οινόπνευμα στον εκπνεόμενο αέρα με τη συσκευή αλκοολομέτρου, για δε τις τοξικές ουσίες και τα φάρμακα με τη λήψη ούρων ή άλλο πρόσφορο μέσο. Ωστόσο για την αποδοχή της ύπαρξης ή μη των προβαλλόμενων παθολογικών λόγων απαιτείται ιατρική πιστοποίηση από δημόσιο νοσοκομείο.

Η ανίχνευση στο αίμα του ελεγχόμενου οδηγού οινοπνεύματος κάτω από το ανώτατο επιτρεπτό όριο που θέτει ο νόμος δεν καθιστά καταρχήν τον οδηγό ανίκανο προς οδήγηση. Ωστόσο υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις στις οποίες, παρότι το ποσοστό οινοπνεύματος κυμαίνεται στα επιτρεπτά όρια, ο οδηγός δεν είναι στην πραγματικότητα ικανός προς οδήγηση. Αυτό συμβαίνει όταν το ποσοστό οινοπνεύματος είναι κοντά στα ανώτατα επιτρεπτά όρια (πχ 0,40ο/οο), αλλά συνυπάρχει με κάποιαν άλλη κρίσιμη περίσταση, όπως υπερκόπωση, υπνηλία, επίδραση από την ανάλωση φαρμάκων που επηρεάζουν την οδηγική ικανότητα, αϋπνία ή οργισμένη ψυχική διάθεση του οδηγού.

Στις περιπτώσεις αυτές, ο συνδυασμός των ανωτέρω ψυχοσωματικών επιρροών με την κατανάλωση έστω και, αυτοτελώς κρινόμενης, επιτρεπτής ποσότητας οινοπνεύματος ενδέχεται να φέρει τον οδηγό σε κατάσταση πραγματικής ανικανότητας προς οδήγηση, δηλαδή σε κατάσταση ανάλογη προς εκείνη που αυτός θα βρισκόταν όταν το οινόπνευμα στο αίμα υπερέβαινε το νόμιμο όριο του 0,50ο/οο.

Ανάλογη κατάσταση αποτελεί και αυτή της συρροής οινοπνεύματος και φαρμάκων που κατά τις οδηγίες χρήσης τους μπορούν να επηρεάζουν την ικανότητα του προσώπου, καθώς στην περίπτωση αυτή η παράλληλη επενέργεια των τελευταίων ενισχύει την δράση του αλκοόλ έστω κι αν δεν αυξάνει το ανιχνευόμενο στο αίμα ποσοστό οινοπνεύματος.

Οι περιπτώσεις αυτές, που δεν συνιστούν καταρχήν ευθείες παραβάσεις του άρθρου 42 Κ.Ο.Κ. αλλά κείνται στις παρυφές της παραβατικότητας, εξετάζονται από το δικαστήριο πάντα μεμονωμένα, με σκοπό την αποδεικτική διαπίστωση του κατά πόσο οι λοιπές περιστάσεις επέδρασαν πράγματι, παράλληλα με το αλκοόλ, στην εν γένει ικανότητα προς οδήγηση.

Το πλαίσιο ποινών για την οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος τίθεται από την παράγραφο 7 του άρθρου 42 Κ.Ο.Κ. και περιλαμβάνει τόσο διοικητικές όσο και ποινικές κυρώσεις για τον υπαίτιο. Έτσι, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200) ευρώ ο οδηγός στο αίμα του οποίου η συγκέντρωση οινοπνεύματος διαπιστώθηκε μεταξύ 0,50-0,80 γραμμαρίων ανά λίτρο, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας, ή μεταξύ 0,25-0,40 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με αντίστοιχη συσκευή αλκοολομέτρου.

Επιπλέον, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων (700) ευρώ και επιτόπου αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για ενενήντα (90) ημέρες, εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του οδηγού διαπιστώθηκε μεταξύ των 0,80-1,10 γραμμαρίων ανά λίτρο, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας, ή μεταξύ 0,40-0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται με συσκευή αλκοολομέτρου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια ικανότητας οδηγού επιστρέφεται μετά την παρέλευση του τριμήνου, μόνο με την προσκόμιση του αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου.

Τέλος, σε περίπτωση που η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του οδηγού αποδείχτηκε ότι κυμαίνεται άνω του 1,10 γραμμαρίου ανά λίτρο, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας, ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, όταν η μέτρηση γίνεται στον εκπνεόμενο αέρα με συσκευή αλκοολομέτρου, επιβάλλεται σωρευτικά ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) μηνών, διοικητικό πρόστιμο χιλίων διακοσίων (1.200) ευρώ και επιτόπου αφαίρεση της άδειας για εκατόν ογδόντα (180) ημέρες, δηλαδή για έξι μήνες, η οποία επιστρέφεται μετά την παρέλευσή τους μόνο υπό την προϋπόθεση της προσκόμισης του αποδεικτικού καταβολής του σχετικού διοικητικού προστίμου.

πιστευω οτι το καλυτερο συστημα το ειχαν κανει πριν απο χρονια οταν επεφτε κατασχεση του οχηματος που οδηγουσαν

Το καλύτερο σύστημα είναι αυτό που εφαρμόζεται.
Τα όρια είναι ήδη χαμηλά και τα πρόστιμα τσουχτερά.
Αν γίνονταν στα σωστά σημεία και τις κατάλληλες ώρες και δεν γίνονταν χάρες, δεν νομίζω κανείς να έπινε και να οδηγούσε.
Νομίζω είναι πολύ απλά τα πράγματα και συνήθως τα μπερδεύουμε όλοι γιατί μας "βολεύει".

Θα συμφωνήσω με τον Κώστα.
Άλλωστε η κατάσχεση ήταν παράνομη και παράλογη, για αυτό και καταργήθηκε.

Φανταστείτε να κατασχεθεί το δικό μου αυτοκίνητο γιατί το οδηγούσε ο μεθυσμένος φίλος, πατέρας, γιος κλπ.