Συρράκο Ιωαννίνων - Τζουμέρκα

Τα Τζουμέρκα αποτελούν εν γένει, έναν από τους πιο ενδιαφέροντες προορισμούς με μοτοσυκλέτα. Αφενός γιατί η διαδρομή μέχρι εκεί είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κι αφετέρου γιατί η διαδρομή μέχρι εκεί είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Βλέπετε όσοι καβαλάν μοτοσυκλέτα έχουν αυτήν την αρρώστια του "ζείν επικινδύνως".

Το προκείμενο ταξίδι είχε αφετηρία την Πάτρα και τελικό προορισμό το Συρράκο Ιωαννίνων. Ένα χωριό λησμονημένο από την τουριστική βιομηχανοποίηση της εποχής μας, με τα καλά του και τα κακά του. Με τα καλά του, αφού εκλείπει η οχλαγωγία των βαρβαροποιημένων επισκεπτών, το χωριό είναι καθαρό και άνετο, έχει κρατήσει δια νόμου τη φυσική του ομορφιά, την αρχιτεκτονική και κατ'επέκταση την ατμόσφαιρα που είχε πριν εκατό τουλάχιστον χρόνια ίσως. Με τη διαφορά ότι τότε έσφυζε από ζωή αφού ντόπιοι αναφέρουν ότι οι κάτοικοι άγγιζαν τους 3000. Με τα κακά του, αφού το 2009 μΧ, οι κάτοικοι αγγίζουν τους δέκα μετά δυσκολίας, εκτός Ιουλίου κι Αυγούστου φυσικά, όπου γίνεται απόβαση Ιωαννιτών, Πρεβεζιάνων και Αρταίων, που διατηρούν ιδιόκτητες κατοικίες, καθώς και τουριστικής έξαρσης.




Η ιστορία του λίγο πολύ είναι γνωστή, αφού λέγεται ότι ιδρύθηκε από Ηπειρώτες βλαχόφωνους, που αποτέλεσαν εμπορικό παράδειγμα. Ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία, ενώ η τυροκομία και η υφαντουργική και το τσίπουρο, υπήρξε το τρίπτυχο του εμπορικού τους μεγαλείου. Με δικό τους εμπορικό στόλο, προωθούσαν τα εμπορεύματα από το μικρό τότε λιμάνι της Πρέβεζας σε όλη την Ευρώπη, ενώ λέγεται ότι ο στρατός του Μέγα Ναπολέοντα προμηθευόταν κάπες και "σάρικες" (αμάνικες κάπες) από το Συρράκο. Απόδειξη της μέγιστης εμπορικής τους δραστηριότητας είναι τα απίθανα αρχοντικά που ακόμη και σήμερα σώζονται και τα περισσότερα από αυτά δεσπόζουν αγέραστα στην χαράδρα του όρους Λάκμος ή Περιστέρι, της οροσειράς της Πίνδου, που πήρε το όνομά της από τον Πίνδο, το μυθικό γιο του βασιλιά της Μακεδονίας που φθόνησαν τα αδέρφια του και αγάπησαν οι ντόπιοι.

Παράλληλα με την εμπορική άνθηση υπάρχει και πνευματική ανάταση στο χωριό με την ύπαρξη σημαντικών βιβλιοθηκών ή ακόμη και την κυκλοφορία ευρωπαϊκών εφημερίδων στις αρχές του περασμένου αιώνα. Με την βιομηχανική επανάσταση και την έλευση του νάυλον και του βαμβακερού, η υφαντουργία του χωριού εξαφανίστηκε, σβήνοντας τις εμπορικές δραστηριότητες των κατοίκων αναγκάζοντάς τους να αλλάξουν επαγγέλματα. Τότε υπήρχαν 530 σπίτια και 5.000 περίπου κάτοικοι (23 Νοεμβρίου 1912). Οι κάτοικοι κατέβηκαν στις γύρω πόλεις να εξασφαλίσουν εργασία και το χωριό ερήμωσε. Μέχρι το 1976 δεν υπήρχαν βασικές ανάγκες, (βλ ρεύμα) ενώ ο δρόμος για κεί χαράχτηκε (δε μιλάμε φυσικά για ασφαλτόστρωση) πριν 20 χρόνια, μιας και δεν αποτελούσε ποτέ πέρασμα, μα προορισμό!!! Σήμερα φυσικά, υπάρχουν τα πάντα στο χωριό.



Με μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία επιδότησης αναπαλαιώθηκαν κάποια από τα αρχοντικά και πλέον αποτελούν ζηλευτούς ξενώνες, ενώ από παρόμοια κονδύλια, τα σοκάκια μέσα στο χωριό είναι χάρμα οφθαλμών. Μη διανοηθεί κανείς πως είναι φτιαγμένα για τακούνια ή σαγιονάρα διχαλωτή, καθώς όταν βρέχει η λευκή πέτρα τους γλυστράει. Με ένα απλό όμως καθημερινό παπούτσι δε θα αντιμετωπίσει κανείς πρόβλημα, καθώς ανά μέτρο (ανά βήμα θα έλεγα) υπάρχει το παλιό καλό ικρίωμα αντιστήριξης. Ξενώνες υπάρχουν στο χωριό και δε θα δυσκολευτεί κανείς να βρεί δωμάτιο, αν φροντίσει φυσικά να ενημερώσει τηλεφωνικά, ενώ τρία εστιατόρια και μια ταβέρνα εγγυώνται την γαστριμαργική μας πλήρωση. Επιπλέον ένα και μοναδικό τσιπουράδικο-καφέ-γλυκο-παντοπωλείο "Σαρικα" εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες των επισκεπτών. Η αλήθεια είναι ότι δε θα ψάξεις να βρείς τίποτα παραπάνω από όσα πραγματικά χρειάζεσαι σε ένα μέρος σαν κι αυτό.







Το ταξίδι είναι απλούστατο και απροβλημάτιστο. Έχεις δύο επιλογές για να φτάσεις Συρράκο, με την ευκολότερη, να είναι από την πόλη των Ιωαννίνων, καθώς και έξοδος από την Εγνατία υπάρχει για Τζουμέρκα και από τα δεύτερα φανάρια πριν μπείς από Άρτα πινακίδα για Μπάφρα - Τζουμέρκα. Η δεύτερη είναι από Άρτα αλλά αυτήν την αφήσαμε για την επιστροφή.



Με το που περάσεις λοιπόν το χωριό της Μπάφρας ξεκινάει και η μαγεία της Τζουμερκοδιαδρομής. Συνεχείς στροφές - φουρκέτες μέσα σε μια απίστευτη φύση που εναλλάσσεται με την πέτρα. Περνάς από αμέτρητα γεφυράκια, ενώ θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός για υγρασίες και χώματα που μπορούν να σε ρίξουν. Βάζεις μια πέμπτη το λιγότερο, ώστε να απολαμβάνεις το τοπίο, γιατί είναι μαγευτικό, και για να γλυτώσεις κακοτοπιές συνάμα. Φθινόπωρο, που έγινε το δικό μας πέρασμα από αυτή τη διαδρομή, η φύση μας χάρισε τα πιο έντονα κίτρινα πορτκαλί και κόκκινα χρώματά της, που αν μη τι άλλο ταιριάζουν μοναδικά με το σκούρο γκρίζο της πέτρας και την αχνή άσφαλτο. Προτείνω να περάσει κανείς αργά το πρωί ή νωρίς το μεσημέρι, ώστε να γλυτώσει από υγρασίες και αμέτρητα ζωάκια (εκατοντάδων κιλών αγελάδες, άλογα, γουρούνια και γαλοπούλες) που αναζητούν βοσκή δίπλα στο δρόμο. Ιδιαίτερη προσοχή επίσης πρέπει να δωθεί στις φουρκέτες και τις αμέτρητες κλειστές χωρίς ορατότητα στροφές, αφου το πλάτος του δρόμου πολλές φορές μειώνεται δραματικά και δε χωράει δυο αυτοκίνητα. Αν λοιπόν δεν είστε ο Βαλεντινο Ρόσσι κι έχετε αντιληφθεί ότι η διαδρομή Ιωάννινα Τζουμέρκα δεν είναι το Εστορίλ, θα απολαύσετε μια από τις ομορφότερες διαδρομές αν όχι στην Ευρώπη, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Η απόσταση χιλιομετρικά λέγεται ότι είναι 52 χιλιόμετρα, αλλά θα φάτε τουλάχιστον μια ώρα να φτάσετε, αφού θα είστε αχάριστοι αν δεν εκμεταλευτείτε τα αμέτρητα σημεία για φωτογράφηση.











Πινακίδες για το χωριό του Συρράκου, υπάρχουν παντού και δε θα προβληματιστείτε πουθενά (κοινώς το gps είναι άχρηστο). Εμείς δεν αντιληφθήκαμε καν το πότε φτάσαμε, καθώς ήμασταν απορροφημένοι στη διαδρομή. Μέχρι που μετά από μια απαλή αριστερή στροφή αντικρύσαμε το πετρόκτιστο χωριό των Καλαρυτών, το δίδυμο του Συρράκου που χωρίζονται από την χαράδρα του ποταμού Χρούσιου, η παράδοση λεει ότι το όνομα του ποταμού οφείλεται σε ένα γιο του Αχιλλέα, το Χρούσιο, ο οποίος πνίγηκε εκεί μη γνωρίζοντας το φαινόμενο της απότομης αύξησης της ποσότητας νερού σε περίπτωση κακοκαιρίας.. Αριστερά δέσποζε πιο μικρό αλλά περιέργως πιο αρχοντικό και περήφανο το Συρράκο... Ίσως φταίει το κατακόρυφο της πλαγιάς που είναι σα φυτρωμένο. Φτάνοντας σε μια διχάλα αντικρύζουμε μια μικρή καφέ πινακίδα που μας οδηγεί αριστερά στους Ξενώνες και δεξιά στην είσοδο του χωριού. Πολλοί επισκέπτες, όπως κι εμείς άλλωστε, θαρρούν πώς επιλέγοντας τη δεξιά πορεία θα κάνουν μια σύντομη βόλτα στο χωριό αλλά φεύ. Ο δρόμος αυτός βγάζει σε μια άπλα που παρκάρεις και περνώντας ένα μαγευτικό γεφυράκι βρίσκεσαι στα λίθινα σοκάκια των πρώτων σπιτιών του χωριού. Ακολουθόντας την αριστερή πορεία απλά βγαίνεις σε άλλες άπλες στα ψηλότερα του χωριού που κάνουν την πρόσβαση στους ξενώνες ευκολότερη αφού είναι πλέον κατηφόρα.



Εμείς διαλέξαμε τον Ξενώνα Casa Calda ή Αρχοντικό του Μπήτσιου, που χρονολογείται από το 1860. Αποτελούσε το αρχοντικό των προγόνων της κυρά Πόπης (απλά respect) που πλέον το διαχειρίζεται κι αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της ξένιας καταγωγής των Ηπειρωτών. Με δωμάτια που είναι απλά μα και τεράστια, διακοσμημένα με το ντόπιο παραδοσιακό ηπειρώτικο στύλ, φλοκάτες πήλινα και λοιπά, άλλα με θέα στα Τζουμέρκα κι άλλα με τζάκι, σε βάζουν όσο πιο βαθειά γίνεται στην αυθεντική ατμόσφαιρα ενός παλιού Συρρακιώτικου σπιτιού. Η αυλή είναι ιδανική για πρωινό τις καλές μέρες, ενώ αν κρυώνεις ο κοινός πέτρινος χώρος με το τζάκι και τις χοντρές φλοκάτες αποτελεί τον πιο "ζεστό" που έχω βρεθεί. Παρεμπιπτόντως θα αναφέρουμε ενδεικτικά ότι το δικό μας περιείχε τηγανίτες, πλατσίντα (πεντανόστιμη ηπειρώτικη πίτα), τυράκι μέλι και βούτυρο ντόπιο, αυγουλάκια χωριάτικα (μάτια ή βραστά, ό,τι θέλαμε), γαλατόπιτα, τυροπιτάκια με φύλο ανοιγμένο από τα χεράκια της κυρα-Πόπης κι άλλα που δε γράφω γιατί μου τρέχουν τα σάλια...



η κυρά Πόπη...



Το Συρράκο προσφέρει αμέτρητα σοκάκια στο μοναδικό ύφος της λευκής του πέτρας με την βλάστηση να παλεύει να επικρατήσει στο ανθρώπινο κατασκεύασμα, τις απίστευτης ομορφιάς κρήνες μέσα σε στοές, κι όταν τα περπατάς, απλά νιώθεις περήφανος να περπατάς στα ίδια μέρη που μεγάλωσε ο ο πεζογράφος και ποιητής του «Βουνού και της Στάνης», Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894), ο δημιουργός του « Σταυραετού », των « Σκιών του Αδου », των « Βλάχων της Πίνδου » και τόσων άλλών. Ή ακόμη του Ιωάννη Κωλέττη (1774-1847), του πρώτου συνταγματικού πρωθυπουργού της Ελλάδας (1844 -1847), μέλους της Φιλικής Εταιρείας, προσωπικού γιατρού του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, Υπουργός Εσωτερικών, Ναυτικών και Στρατιωτικών, μέλος της Τριμελούς Επιτροπής μετά το θάνατο του Καποδίστρια , ενώ πριν την ανάληψη της πρωθυπουργίας του διετέλεσε και πρεσβευτής της χώρας μας στο Παρίσι. Ή μήπως του Γεώργιου Ζαλοκώστα (1805- 1858) ποιητή και αγωνιστή του 1821. Ή μήπως οι οπλαρχηγοί Κατσικογιάννης , Λεπενιώτης κ.ά., οι ευεργέτες Γ. Γιαννιώτης , Σπ. Μπαλτατζής , Γ. Ίκκος κ.ά. καθώς και πολλοί άλλοι άντρες των γραμμάτων, των τεχνών και του εμπορίου. Απλά είναι εντυπωσιακό πώς ένας τέτοιος άγριος και τραχύς τόπος, στα δικά μου μάτια, βγάζει τέτοιες προσωπικότητες.











Πάνω σε τέτοιες προσωπικότητες είναι βασισμένα και τα δύο μουσεία του χωριού. Το ένα, το λαογραφικό είναι ένα παλιό αρχοντικό που έχει διατηρηθεί όπως ήταν στις αρχές του εικοστού αιώνα με την τότε επίπλωση, ικανό να σε εισάγει ακοπα στην καθημερινότητα της συρρακιώτικης εμπορικής οικογένειας, ενώ το άλλο το "σπίτι του Κρυστάλλη", δείχνει πόσο απλά (στο υλικό επίπεδο) μα ταυτόχρονα πλούσια (στο πνευματικό επίπεδο) ζεί ένας συγγραφέας...Απλά πρέπει να τα επισκεφτεί κανείς...

Το χωριό μπορεί να σε κρατήσει μέρες μέσα του βαθιά ταξιδεύοντας στο χρόνο και στον εαυτό σου αναρωτούμενος πόσο απλή μπορεί να είναι η ζωή. Όμως δε θα μπορέσει να σε αφήσει ανέγγιχτο στις τόσες επιλογές που εμφανίζονται δίπλα σου.
Αρχικά το μονοπάτι για τους Καλαρίτες. Αντί για την οδική απόσταση Συρράκο - Καλαρύτες, υπάρχει το μονοπάτι που ενώνει τα δύο χωριά για τουλάχιστον χίλια χρόνια. Ένα μονοπάτι που περνάει το φαράγγι του Χρούσια, περνάει τα παλιά τελωνεία (το 1913 το Συρράκο αποτίναξε τον τουρικό ζυγό), κι ανεβαίνει πάλι στο χωριό των Καλαρυτών. Τρείς ώρες δρόμος πήγαινε-έλα, αλλά ανεκτίμητες εικόνες και μυρωδιές της φύσης.



Επιπλέον από το Συρράκο ξεκινούν αμέτρητες πεζοπορικές διαδρομές που σε βγάζουν από τους πρόποδες του όρους Περιστέρι, έως και την κορυφογραμμή του, αποζημιώνοντάς σε με αχαρακτήριστες από λόγια εικόνες.

Μη χάσετε με τίποτα τη Μονή Κηπίνας, στο δρόμο για Καλαρύτες, ένα μοναστήρι χτισμένο (αλήθεια πώς;) μέσα στο βράχο. Τα κλειδιά για το μοναστήρι βρίσκονται στο καφενεδάκι λίγο πιο πρίν το μοναστήρι.

Δυστυχώς όμως δε θα μπορούσα να χαρακτηρίσω την αφεντιά μου περιπατητή, οπότε τα άφησα αυτά για την επόμενη επίσκεψή μου. Καβάλησα τη μοτοσυκλέτα και ξεκίνησα για την επιστροφή μέσω Άρτας περνώντας από τα Πράμαντα (απίστευτες χασαποταβέρνες). Μια διαδρομή που όμοιά της δεν έχω συναντήσει σε ελληνικό έδαφος, μακρυά από τα γνώριμα σε μένα τοπία της πελοπονησσιακής γής, ανόμοιας με τη μακεδονική βλάστηση, επιβλητικότερη της θρακιώτικης απλότητας. Στο ίδιο μοτίβο της διαδρομής Ιωάννινα Συρράκο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, μιας και ο δρόμος ποικίλει υψομέτρων, συνεπώς είναι γεμάτος χειμαδιά κι αρα ζώα, υγρασίες, αφού διασχίζει αμέτρητες φορές ρυάκια με απίστευτα σιδερένια γεφυράκια ενώ η ποιότητα της ασφάλτου θα χρειαστεί ελάχιστο γκάζι. Επιπλέον προσοχή θα πρέπει να δωθεί στις φουρκέτες που αρκετές εμφανίζονται χωμάτινες. Η διαδρομή αυτή όμως είναι σαφώς πιο άνετη από αυτή των Ιωαννίνων, με μεγαλύτερο πλάτος δρόμου, διαγράμμιση και καλύτερη πρόσφυση. Από Πράμαντα δεν πρέπει να χάσετε 6 χιλιόμετρα ελατόδασους για το χωριό των Μελισσουργών, που δεν πρέπει να χάσετε...

Η συνέχεια για Άγναντα είναι εξίσου εντυπωσιακή με τη φύση να θέλει να κατασπαράξει την άσφαλτο. Περνάμε το γεφύρι της Πλάκας, το μεγαλύτερο μονότοξο πέτρινο γεφύρι των Βαλκανίων, όπου και υπάρχει οργασμός δραστηριοτήτων, όπως ράφτινγκ, ιππασία, τοξοβολία, πεζοπορίες, mountain bike, και άλλες "περιπετειώδεις δραστηριότητες". Μετά τη Ροδαυγή, ο δρόμος βελτιώνεται δραματκά με τη μπότα εύκολα να χαϊδεύει τις ανοιχτές γλυκές στροφές επαναφέροντάς σε όσο πιο ομαλά γίνεται στη σύγχρονη πραγματικότητα όσο πλησιάζεις στην πόλη της Άρτας. Αυτή η διαδρομή μας πήρε γύρω στη μιάμιση ώρα.



















Παρατηρήσεις:
Οι χαρακτηρισμοί για την ποιότητα του δρόμου είναι υπερβολικά γλαφυροί, προκειμένου να είμαστε όσο το δυνατόν πιο προσεκτικοί...

Οι ιστορίες της κυρα - Πόπης, σε καθηλώνουν...

Οπωσδήποτε θα φάτε προβατίνα στη σούβλα, βραστό χοντρό (ήτοι γίδα βραστή), γαλοτύρι.... και μη διανοηθείτε να φύγετε από το Συρράκο, χωρίς να έχετε δοκιμάσει τσίπουρα (συνοδεία σπιτικών μεζέδων) στη Σάρικα (απίστευτα φιλόξενος ο Βασίλης)...

Το gps είναι άχρηστο αν όχι επικίνδυνο μιας και υποδεικνύει μονοπάτια χωμάτινα και απαρχαιωμένα ή εγώ δε ξέρω να το χρησιμοποιώ, η σήμανση είανι υπέραρκετή, ή το πολύ πολύ πάρτε χάρτη (αλά παλαιά)...



Όταν βρέχει το Συρράκο γεμίζει σαλαμάνδρες....Μην τις πειράξετε δεν τρώνε ανθρώπους!



Αν θέλετε να κλείσετε καλό θα είναι να πάρετε τηλέφωνο από εδώ: http://www.syrrako.gr/info.htm







Συμβουλή: Μόλις φτάσετε στο χωριό, πετάξτε τα ρολόγια σας. Είναι άχρηστα, αφού μέλημα του ίδιου του Συρράκου είναι να σε ταξιδέψει στο χρόνο...

...μας τελειωσες!!!

Μπράβο Παναγιώτη,πολύ ωραία περιγραφή και σούπερ φοτο!!!

Μεγάλε Παναγιώτη ... τέλεια εκδρομή. Εξαιρετική !!!!!!!

Πάνο, μας (ξανα) γ@...σες........... Τέτοια θέματα πρέπει να έχουν και την κατάλληλη σήμανση. Δεν μπορείς κύριε να μας το σερβίρεις Τρίτη πρωί, όταν μένουν άλλες τέσσερεις μέρες για το Σαββατοκύριακο.

Εξαιρετική παρουσίαση, μπράβο!

Νασαι καλα ρε φιλε.
Μας εφτιαξες
Καλως ηλθες στη παρεα μας κιολας

Mπράβο !!! Εξαιρετική επιλογή και διαδρομή . Υπέροχη η παρουσίασή σου. Όντως πρόκειται για ένα υπέροχο χωριό εύκολη πρόσβαση . Είχα πάει Αύγουστο και η ηρεμία που σου προσφέρει ο τόπος και το μοναδικό τοπίο είναι απερίγραπτα . Το είχα στο νού μου για το Πάσχα και σε ευχαριστώ που μου θύμισες τον δρόμο !!!! Να είσαι καλά να κάνεις πάντα τέτοιες εξορμήσεις με την καλή σου .

Ταξιδεψα μαζι σου , παντα τετοια. !!!!

Εξαιρετική παρουσίαση μιας από τις πιο ωραίες γωνιές της Ηπείρου.

ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ταξιδιωτικό και μέρη που μπαίνουν στα υπ' όψιν!!!! Ωραίος!!!!

Εξαιρετικη παρουσιαση. Ταξιδεψα μαζι σου , παντα τετοια.

Δεν ξέρω τι να πω ………………….
δεν ξέρω πώς να το γράψω……………..

Είναι τόσο τέλεια η περιγραφή είναι τόσο καταπληκτικές οι φωτο , είναι από τις φορές που διαβάζεις κάτι και λες τελείως αυθόρμητα ‘’κι εγώ θέλω’’

Μπράβο παιδιά να είστε καλά που μας ταξιδέψατε

Πάντα τέτοια